Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności (SANTE) ma za zadanie realizację wieloletniego Programu 2021-2025 w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa żywności.
Program przewiduje przeprowadzenie w 2021r ogółem 349 kontroli w tym 217 audytów ( dziwne, że autorzy programu nie widzą różnicy między pojęciem kontroli a audytu ).
W ramach tego programu przewidziane jest także wykonanie 132 analiz.
Program na 2021r był bardzo ambitny ponieważ przewidywał przeprowadzenie kontroli i audytów 2/3 tematów objętych Programem 2021-2025.
Zrozumiałe, że COVID 19 skomplikował plany i nie wyobrażam sobie realizacji nawet części wyznaczonych zadań w tym roku a i w przyszłym może być różnie.
Program obejmuje szereg obszarów związanych z definicją ,, od pola do stołu’ czyli bezpieczeństwo żywności w szerokim pojęciu, w tym związane – żywienie zwierząt jako istotny element pozyskiwanych surowców od utrzymywanych w tym celu zwierząt, ochrona zwierząt, choroby zakaźne w aspekcie bezpieczeństwa ludzi, gospodarczym i ochrony środowiska.
Ponadto w ramach programu przewidziano wdrażanie i realizację przepisów UE w krajach członkowskich a szczególnie badania laboratoryjne, stosowane procedury badawcze i testy.
Interesujące, że w ramach kontroli audytów 2021r uwzględniono rośliny jako istotny element bezpieczeństwa żywności, w tym stosowanie pestycydów, sytuacje awaryjne związane z zagrożeniami żywnością roślinnego pochodzenia.
Hasło ,,Jedno zdrowie” czyli zdrowie ludzi, zwierząt i roślin wzajemnie na siebie oddziaływujące i powiązane znalazło się także w Programie.
Wymieniono do wizytacji dwa kraje Niemcy i Węgry, ale przewidziane są cztery, czyli dwa jeszcze będą dopisane.
Uwzględniono także antybiotykoodporność czynników zoonotycznych i komensali, ale nie wpisano żadnego kraju.
Natomiast w zakresie stosowania pestycydów przewidziano wizyty w takich krajach jak: Bułgaria, Luksemburg, Rumunia, Słowacja, Włochy.
Należy dodać, że również w ramach hasła ,,Jedno zdrowie”także służba zdrowia jest przewidziana do kontroli i audytów w określonych tematach.
Program 2021-2025 obejmuje również kraje trzecie eksportujące do UE zwierzęta, żywność, pasze, rośliny. Wynika to z podstawowej zasady bezpieczeństwa wyartykułowanej w rozporządzeniu 178/2002 – produkty wprowadzane na teren UE muszą być porównywalne w zakresie bezpieczeństwa z produktami wywożonymi z UE.
W ramach kontroli krajów trzecich została już ujęta Wielka Brytania.
Oczywiście, z punktu widzenia weterynarii interesuje nas co będzie w Polsce kontrolowane.
Obserwując informacje i pisma, które wychodzą z Głównego Inspektoratu Weterynarii wyczuwa się pewną nerwowość w działaniu. Stres nie sprzyja jasnemu formułowaniu myśli i zaleceń co widać w mailach i pismach a to z kolei wprowadza dysharmonię na poziomach powiatów.
Pismo z marca dotyczące zaleceń w sprawie bezpieczeństwa żywności przygotowywał do podpisu Głównemu Lekarzowi Weterynarii chyba ktoś, kto już dawno nie miał kontaktu z terenem i aktualnymi przepisami.
Wykorzystywane sformułowania typu ,, konfiskator” czy ,,działalność śródprodukcyjna” trąci ,, myszką” i ma bardziej charakter technologiczny niż lekarski a w dodatku brak takich definicji w przepisach.
Niektóre pytania zawarte w piśmie sugerują, że w przypadku potwierdzenia danego stanu zakład nie powinien być on w ogóle zatwierdzony a nie obecnie kontrolowany.
Wracając do planowanych wizyt przedstawicieli Komisji w Polsce w zakresie Inspekcji Weterynaryjnej będą one dotyczyły:
- afrykańskiego pomoru świń – realizacji przepisów w tym zakresie oraz efektów ich wdrożenia,
- bezpieczeństwo mięsa i produktów otrzymanych z ssaków i drobiu w aspekcie kontroli urzędowych,
- bezpieczeństwo mleka i jego produktów wprowadzanych na rynek i kontrole urzędowe w tym zakresie,
Dodatkowo jak co roku sprawdzanie planów monitoringu pozostałości w Polsce i pozostałych krajach UE.
Pytanie czy i kiedy te kontrolo-audyty się odbędą a może zdalnie?
